Mặt trời miền quê tháng Mười hai, những tia nắng vàng nhạt vắt vẻo trên mái nhà cũ kỹ. Tôi, ông Lâm, ngồi tựa lưng vào cột hiên, mắt dõi theo cánh chim chao liệng giữa bầu trời xanh biếc. Căn nhà này, mảnh đất này, là của tổ tiên để lại, thấm đẫm bao nhiêu kỷ niệm của những tháng ngày tôi lam lũ. Giờ đây, mọi thứ đã khác. Tôi đã bán mảnh đất tổ tiên với giá hàng chục tỷ đồng. Một khoản tiền khổng lồ mà tôi chưa bao giờ mơ tới.

Khi mảnh đất được bán đi, tôi không nói cho bất kỳ đứa con nào biết. Tôi muốn giữ bí mật số tiền ấy, và tôi quyết định sẽ gửi toàn bộ vào ngân hàng. Tôi có một ý nghĩ, một ý nghĩ mà nhiều người sẽ cho là quái dị, nhưng tôi tin đó là cách tốt nhất để tôi nhìn rõ lòng người. Tôi muốn thử lòng từng đứa con của mình. Tôi muốn biết, trong số chúng, đứa nào thực sự yêu thương tôi, đứa nào chỉ quan tâm đến tiền bạc.

Tôi có bốn người con: ba trai, một gái. Thằng cả là Hải, làm ăn khá giả, sống ở thành phố lớn. Con thứ hai là Lan, lấy chồng cũng có của ăn của để. Thằng ba là Nam, kinh doanh buôn bán, cũng có tiếng tăm. Và thằng út là Tín, nó là đứa duy nhất ở lại quê, sống một cuộc đời giản dị, nghèo khó.

Đầu tiên, tôi đến nhà thằng Hải. Nó sống trong một căn biệt thự rộng lớn, xe hơi đắt tiền đỗ đầy sân. Tôi giả vờ mình không còn nơi nương tựa, nói rằng tôi đã bán hết nhà cửa, đất đai để trả nợ cho một người bạn cũ.

“Hải à, ba giờ già rồi, hết chỗ nương thân rồi con. Con có thể cho ba ở nhờ một thời gian được không?” Tôi nói, giọng tôi cố tỏ vẻ yếu ớt, thảm hại.

Hải nhìn tôi, ánh mắt nó thoáng lên sự khó chịu. “Ba nói gì lạ vậy? Nhà con chật chội, vợ con còn khó tính. Với lại, ba bán đất thì ba phải có chỗ ở chứ. Sao lại đến đây ở nhờ?” Nó nói, giọng nó lạnh nhạt, thậm chí có chút bực bội. “Hay là ba cứ về nhà cũ ở, để con lo cho ba vài đồng mỗi tháng là được rồi.”

Tôi đau đớn. Con trai cả của tôi, đứa mà tôi đã kỳ vọng nhất, lại đối xử với tôi như vậy sao? Tôi thất vọng rời đi.

Tiếp theo, tôi đến nhà con Lan. Con bé sống trong một căn nhà phố khang trang. Tôi cũng viện cớ tương tự.

“Lan à, ba giờ không còn gì cả, con có thể cho ba ở tạm một thời gian được không?”

Lan nhìn tôi, ánh mắt nó đầy sự ái ngại. “Ba ơi, ba cứ về quê ở, con sẽ gửi tiền về cho ba mỗi tháng. Chứ ở đây, nhà con chật, con cháu đông đúc, không tiện cho ba đâu.” Nó nói, rồi nó dúi vào tay tôi một ít tiền.

Tôi nhìn số tiền trong tay, lòng tôi lạnh ngắt. Con gái tôi, đứa mà tôi từng yêu thương, lại dùng tiền để đẩy tôi ra xa.

Tôi đến nhà thằng Nam. Thằng Nam làm ăn lớn, có vẻ ngoài hào nhoáng. Tôi cũng kể lại câu chuyện tương tự.

“Nam à, ba giờ hết chỗ ở rồi con.”

Nam nhìn tôi, ánh mắt nó đầy sự nghi ngờ. “Ba nói gì lạ vậy? Sao tự nhiên ba lại không có chỗ ở? Hay là ba bị ai lừa?” Nó nói, rồi nó bắt đầu hỏi han, dò xét tôi đủ điều. Cuối cùng, nó cũng từ chối, viện đủ lý do để không cho tôi ở nhờ.

Tôi thất vọng tột cùng. Ba đứa con, ba lần tôi bị từ chối, bị đối xử lạnh nhạt. Tôi cảm thấy cô đơn, trống rỗng hơn bao giờ hết. Tôi tự hỏi, liệu mình đã làm gì sai, hay là do mình đã quá tin tưởng vào chúng nó?

Tình Yêu Chân Thành Từ Người Con Út
Sau ba lần thất bại, tôi quyết định đến nhà thằng út – Tín. Thằng bé là đứa duy nhất sống ở quê, làm nghề nông, cuộc sống của nó rất nghèo khó. Tôi không đặt nhiều hy vọng vào Tín. Tôi nghĩ rằng, nó nghèo khó, chắc cũng không thể giúp đỡ được tôi.

Tôi đến nhà Tín vào một buổi chiều muộn. Căn nhà của nó nhỏ bé, lụp xụp, tường vôi đã bạc màu. Tín đang ngồi vá lưới, vợ nó thì đang nấu cơm. Hai đứa cháu nội của tôi đang chơi đùa trên sân đất.

“Ba ơi, ba lên lúc nào vậy?” Tín ngẩng đầu lên, nhìn thấy tôi, mắt nó sáng rỡ. “Sao ba không báo trước để con ra đón?”

Vợ Tín, con bé Thủy, cũng chạy ra đón tôi. “Cha ơi, cha vào nhà đi ạ. Cha ăn cơm chưa?”

Tôi nhìn Tín, nhìn Thủy, nhìn hai đứa cháu nội. Lòng tôi ấm áp lạ thường. Dù nghèo khó, nhưng chúng nó vẫn đón tôi bằng tất cả tấm lòng.

“Ba giờ hết chỗ nương thân rồi con.” Tôi nói, giọng tôi vẫn cố gắng tỏ vẻ yếu ớt, thảm hại. “Ba đã bán hết nhà cửa, đất đai rồi.”

Tín và Thủy nhìn nhau, ánh mắt chúng nó đầy sự lo lắng. “Ba nói gì vậy? Sao lại bán hết nhà cửa? Ba cứ ở đây với tụi con. Nhà tuy nhỏ, nhưng vẫn đủ chỗ cho ba mà.” Tín nói, giọng nó đầy sự chân thành.

Thủy cũng nói: “Đúng rồi đó cha. Cha cứ ở đây với tụi con. Tụi con sẽ chăm sóc cha. Cha đừng lo gì cả.”

Nước mắt tôi bắt đầu chảy dài. Tôi không thể kìm nén được cảm xúc của mình nữa. Tôi ôm chầm lấy Tín và Thủy, khóc nức nở.

Tôi ở lại nhà Tín. Cuộc sống của chúng tôi tuy nghèo khó, nhưng tràn ngập tiếng cười và tình yêu thương. Tín và Thủy luôn chăm sóc tôi tận tình. Chúng nó nấu những món ăn tôi thích, trò chuyện với tôi, và luôn hỏi han xem tôi có khỏe không. Hai đứa cháu nội của tôi cũng rất quý tôi. Chúng nó thường xuyên chạy đến ôm tôi, kể chuyện cho tôi nghe.

Tôi cảm thấy mình được yêu thương, được trân trọng. Tôi nhận ra rằng, điều quý giá nhất không phải là tiền bạc, không phải là sự giàu sang. Điều quý giá nhất là tình người, là sự chân thành, là lòng hiếu thảo.

Di Chúc Cuối Cùng Và Sự Ngỡ Ngàng Của Các Con
Sau một thời gian ở lại nhà Tín, sức khỏe tôi yếu dần. Tôi biết, mình không còn sống được bao lâu nữa. Tôi quyết định làm di chúc. Tôi gọi luật sư đến, và tôi để lại toàn bộ tài sản cho Tín.

Khi di chúc được công bố, ba người con kia của tôi, Hải, Lan và Nam, đều ngỡ ngàng. Chúng nó không thể tin được rằng, tôi lại để lại toàn bộ tài sản cho thằng Tín, đứa con út nghèo khó.

Chúng nó lập tức tìm đến nhà tôi, với vẻ mặt giận dữ, trách móc.

“Ba ơi, sao ba lại làm như vậy? Ba để lại hết tiền cho thằng Tín là sao?” Hải nói, giọng nó đầy vẻ bất mãn.

“Đúng đó ba. Ba có biết tụi con đã vất vả thế nào không? Tụi con đã làm lụng cật lực để có được ngày hôm nay. Tại sao ba lại đối xử bất công với tụi con như vậy?” Lan nói, giọng nó đầy vẻ oán trách.

“Ba có nghĩ đến công lao của tụi con không? Tụi con đã nuôi dưỡng ba bấy lâu nay, ba lại đem hết tiền cho thằng Tín là sao?” Nam nói, giọng nó đầy vẻ hậm hực.

Tôi nhìn ba đứa con. Ánh mắt tôi bình thản. Tôi biết, chúng nó đang rất tức giận, rất bất mãn. Nhưng tôi không hối hận. Tôi đã làm điều mà tôi tin rằng nó đúng đắn.

Tôi nhìn thẳng vào mắt chúng nó, giọng tôi nhẹ nhàng nhưng đầy sức nặng: “Vì nó không đợi tôi có tiền mới gọi tôi bằng ba.”

Ba đứa con tôi chết lặng. Chúng nó không thể tin được rằng, tôi lại nói ra những lời đó. Chúng nó hiểu, tôi đang ám chỉ việc chúng nó đã đối xử lạnh nhạt với tôi khi tôi giả vờ không có gì, còn Tín thì lại đón tôi bằng tất cả tấm lòng.

Chúng nó muốn phản bác, nhưng không thể. Chúng nó đã bị tôi vạch trần.

“Không phải tiền nuôi dưỡng, mà là tình người.” Tôi nói thêm, giọng tôi vẫn rất nhẹ nhàng. “Các con có thể cho ba tiền, nhưng các con lại không cho ba tình yêu thương, sự quan tâm. Tín, dù nó nghèo khó, nhưng nó đã cho ba tất cả những gì nó có – đó là tình yêu thương chân thành.”

Ba đứa con tôi cúi gằm mặt. Chúng nó không nói được lời nào. Chúng nó cảm thấy xấu hổ, hối hận.

Bài Học Cuộc Đời Và Sự An Nhiên Tuổi Già
Sau buổi nói chuyện hôm đó, ba đứa con kia của tôi không còn làm phiền tôi nữa. Chúng nó có vẻ đã nhận ra lỗi lầm của mình. Tôi không biết chúng nó có hối hận thật sự hay không, nhưng ít nhất, chúng nó đã không còn trách móc tôi nữa.

Tôi vẫn sống bình yên trong căn nhà nhỏ của Tín và Thủy. Cuộc sống của chúng tôi vẫn giản dị, nhưng tràn ngập tiếng cười và tình yêu thương. Tín dùng số tiền tôi để lại để mua thêm đất, mở rộng sản xuất, và cải thiện cuộc sống của gia đình. Nó vẫn luôn hiếu thảo với tôi, vẫn luôn chăm sóc tôi tận tình.

Tôi nhìn Tín, nhìn Thủy, nhìn những đứa cháu nội đang lớn lên từng ngày. Tôi cảm thấy lòng mình thanh thản hơn bao giờ hết. Tôi đã tìm thấy hạnh phúc đích thực của cuộc đời mình.

Tôi nhận ra rằng, điều quý giá nhất không phải là ai giỏi giang, giàu có, mà là ai còn nhớ cách yêu thương trong những điều bình dị nhất. Tiền bạc có thể mua được nhiều thứ, nhưng không thể mua được tình người, không thể mua được lòng hiếu thảo chân thành.

Cuộc đời tôi đã trải qua bao nhiêu thăng trầm, bao nhiêu sóng gió. Nhưng cuối cùng, tôi đã tìm thấy được sự bình yên. Tôi đã tìm thấy được những người thực sự yêu thương mình.

Tôi nhìn ra ngoài cửa sổ, nơi ánh nắng ban mai đang chiếu rọi. Một ngày mới lại bắt đầu. Và tôi, tôi sẽ sống trọn vẹn từng khoảnh khắc, sống một cuộc đời chân thành, xứng đáng hơn.

Cuộc đời này, có những lúc ta phải đối mặt với những tổn thương, những sự bất công. Nhưng quan trọng hơn, là cách chúng ta đứng dậy, cách chúng ta đối mặt với nó, và cách chúng ta tìm lại chính mình.