Mai khẽ nhíu mày, tấm chăn mỏng đắp hờ trên người vẫn không xua đi được cái lạnh se sắt của buổi sớm vùng quê. Vết mổ ở bụng còn đau âm ỉ, mỗi cử động nhỏ đều phải thật cẩn thận. Bên cạnh cô, đứa con gái bé bỏng tên An đang say giấc. Tiếng thở đều đều của con là âm thanh duy nhất xoa dịu nỗi lòng nặng trĩu của cô lúc này. Mai đã về đây được gần một tháng, về ở cữ tại nhà chồng sau khi sinh mổ. Mọi thứ lẽ ra phải thật bình yên và hạnh phúc, nhưng không, từng ngày trôi qua đều là những áp lực vô hình đè nặng lên đôi vai gầy của một người phụ nữ vừa làm mẹ.
Hùng, chồng cô, đã phải quay lại thành phố ngay sau khi cô xuất viện. Công việc của anh bận rộn, không thể nghỉ lâu. Mai hiểu điều đó, nhưng sự vắng mặt của anh lại càng khiến cô cảm thấy cô đơn hơn bao giờ hết. Căn nhà chồng rộng rãi, thoáng đãng, nhưng nó lại thiếu đi hơi ấm của một mái nhà thực sự. Mai cảm thấy mình như một vị khách lạ, sống trong một không gian mà mọi thứ đều xa lạ, kể cả những con người sống chung.
Nỗi lo lắng lớn nhất của Mai là mẹ chồng cô, bà Hạnh. Bà là một người phụ nữ truyền thống, tảo tần, một tay nuôi nấng Hùng khôn lớn. Mai hiểu bà thương con thương cháu, nhưng cách thể hiện của bà lại khiến cô bị tổn thương. Ngay từ ngày đầu tiên về nhà, những lời góp ý nhỏ nhặt đã bắt đầu. “Sao nó yếu thế? Ngày xưa mẹ sinh Hùng, đẻ xong là mẹ xuống bếp nấu cơm rồi.” Lời nói của bà như một mũi kim châm vào lòng tự trọng của Mai, một người phụ nữ hiện đại, lấy chồng xa và mang trong mình nỗi mặc cảm của một người không được làm tròn bổn phận dâu con ngay từ đầu.
Mai cố gắng nén những tủi thân vào lòng. Cô tự nhủ, mình phải cố gắng. Cô tự pha sữa, tự thay tã cho con, cố gắng ngồi dậy để chăm sóc con. Nhưng vết mổ đau nhức, cơ thể rã rời khiến cô không thể làm được mọi việc một cách suôn sẻ. Bà Hạnh thấy vậy lại càng không vừa lòng. “Cái gì cũng nhờ vả. Thuê người ta về làm gì cho tốn tiền. Tự làm mới khỏe người ra được.” Bà ám chỉ đến cô giúp việc mà Mai thuê để hỗ trợ việc nhà và chăm sóc con trong thời gian đầu.
Mai chỉ biết im lặng. Cô không muốn đôi co. Hơn nữa, cô cũng không có sức để cãi lại. Cô cảm thấy mình như một con chim bị nhốt trong lồng, mất đi tự do, mất đi tiếng nói. Mỗi ngày trôi qua, cô lại càng cảm thấy ngột ngạt hơn.
Một buổi trưa, Mai bế con trên tay, An quấy khóc không dứt. Mai biết con khó chịu vì thời tiết oi bức. Cô mở điều hòa, nhiệt độ vừa phải để con dễ chịu hơn. Vừa lúc đó, bà Hạnh bước vào. Bà nhíu mày, không nói lời nào, chỉ đi đến tắt điều hòa đi.
“Mẹ ơi, con nóng.” Mai khẽ nói.
“Trẻ con phải chịu khó, bật điều hòa quen sau này yếu ớt. Ngày xưa Hùng nó cũng có điều hòa đâu.” Bà Hạnh nói, giọng nói đầy sự chắc nịch, không cho phép phản bác.
Mai đành ôm con ra hiên nhà ngồi. Gió mát hơn, nhưng nỗi ấm ức trong lòng thì không. Cô cảm thấy bất lực. Cô không có tiếng nói trong chính căn nhà của mình. Những điều cô cho là đúng đắn, là khoa học, đều bị gạt bỏ một cách phũ phàng bởi những kinh nghiệm lỗi thời. Cô cảm thấy mình như một người mẹ tồi, không thể bảo vệ con mình, thậm chí là khỏi cái nóng.
Đỉnh điểm của sự mâu thuẫn là khi Mai bị tắc sữa. Cơn đau hành hạ cô đến mức sốt cao, cả người run rẩy. Hùng đã phải gọi điện về, giục cô thuê người xử lý. Mai thuê một chuyên viên thông tắc sữa về. Người đó hướng dẫn Mai cách massage, cách vắt sữa đúng cách. Mai thấy nhẹ nhõm hơn rất nhiều, nhưng bà Hạnh thì không. Bà đứng ngoài cửa, nhìn vào với ánh mắt dò xét.
“Ngày xưa mẹ tự xoa bóp, có ai thuê người lạ về nhà đâu. Tốn tiền. Mà cái người đó, trông lạ hoắc, chẳng tin tưởng được.” Bà nói, giọng nói đầy vẻ nghi ngờ.
Mai cảm thấy mình như một đứa trẻ phạm lỗi, bị mẹ chồng trách mắng. Cô không dám cãi lại, chỉ biết cúi đầu im lặng. Nước mắt cứ thế lăn dài trên má. Cô nhớ nhà, nhớ bố mẹ. Cô muốn được về nhà, được ở bên những người yêu thương mình vô điều kiện.
Ba ngày sau, bố mẹ đẻ Mai xuống thăm. Cả Hùng cũng tranh thủ về cùng. Vừa nhìn thấy bố mẹ, Mai đã không kìm được nước mắt. Bố cô, ông Hải, thấy con gái gầy gò, xanh xao, mắt sưng húp, lòng ông đau như cắt. Mẹ cô, bà Loan, ôm Mai vào lòng, xoa đầu an ủi. “Thôi nín đi con. Mẹ ở đây rồi.”
Bữa cơm trưa hôm đó, không khí vô cùng căng thẳng. Bà Hạnh cứ liên tục hỏi han, nhưng những câu hỏi của bà lại đầy ẩn ý. “Cháu ngoại có ngoan không? Mai nó yếu thế này, chắc ông bà phải vất vả lắm nhỉ?” Lời nói của bà như muốn nhấn mạnh rằng Mai là người vô dụng, không đủ sức chăm sóc con.
Sau bữa ăn, bà Loan mới khẽ khàng ngỏ lời với bà Hạnh. “Bà Hạnh này, Mai nó còn yếu lắm, với lại về đây cũng khó quen. Ông bà tính xin đón hai mẹ con về ngoại chăm sóc ít lâu. Chừng nào khỏe hẳn thì lại về đây.”
Lời nói của bà Loan vừa dứt, bà Hạnh đã thẳng thừng từ chối. “Ô hay, cháu nội thì phải ở với bà nội chứ. Mai nó về đây làm dâu thì phải ở lại phụ giúp gia đình. Về đấy để người ta nói ra nói vào à? Nhà này không có người à?”
“Chúng tôi có ý tốt thôi mà, bà Hạnh…” ông Hải cố gắng giải thích.
“Nhà tôi thì tôi biết lo. Chăm con chăm cháu thì có gì khó khăn đâu mà phải về ngoại. Nó khỏe lên là được ngay ấy mà. Với lại, ở nhà cũng rảnh rỗi, có nghề thêu thùa, may vá, Mai nó làm thêm cũng được, kiếm tiền phụ giúp gia đình. Chứ cứ ở không thế này…” bà Hạnh nói, giọng nói ngày càng cao.
Đó là giọt nước tràn ly. Mai cảm thấy một sự sỉ nhục to lớn. Cô không phải là người ở không, cô đang cố gắng chăm con, cố gắng phục hồi sức khỏe. Hùng cũng đang làm việc, kiếm tiền để lo cho gia đình. Lời nói của bà Hạnh như một cái tát vào lòng tự trọng của cô. Cô chỉ muốn đứng dậy, ôm con lên thành phố, nơi có Hùng, có căn phòng nhỏ của hai người, nơi cô có thể tự do, không bị phán xét.
Bố mẹ Mai buồn bã ra về. Mai tiễn bố mẹ ra cổng, nước mắt cứ thế chảy dài. Cô ôm lấy bố, nức nở: “Bố mẹ ơi, con muốn về nhà.”
Ông Hải vỗ về con gái, giọng nói đầy sự xót xa. “Bố mẹ hiểu mà. Nhưng con phải cố gắng. Con là người lớn rồi. Mẹ chồng con cũng có lòng tốt, chỉ là cách thể hiện của bà ấy khác. Con phải tìm cách nói chuyện với bà ấy.”
Lời khuyên của bố như một nhát dao nữa cứa vào lòng Mai. Cô hiểu rằng ông bà không muốn gây thêm căng thẳng cho cô và gia đình chồng. Nhưng cô cũng biết rằng cô không thể tiếp tục sống như thế này được nữa. Cô cảm thấy mình như đang đứng giữa ngã ba đường, một bên là nhà chồng, một bên là nhà đẻ, cả hai đều muốn kéo cô về phía mình, nhưng lại không ai hiểu được nỗi lòng của cô.
Sau khi bố mẹ về, Mai gần như không nói chuyện với bà Hạnh nữa. Cô chỉ im lặng, làm những gì bà yêu cầu, nhưng trong lòng thì như có một ngọn lửa đang âm ỉ cháy. Cô cảm thấy bế tắc. Cô muốn gọi điện cho Hùng, nói với anh rằng cô không thể chịu đựng được nữa, cô muốn trở về thành phố. Nhưng cô lại sợ. Sợ Hùng sẽ mệt mỏi vì phải đứng giữa cô và mẹ. Sợ anh sẽ trách cô không chịu nhẫn nhịn. Sợ anh sẽ nói: “Em ơi, em cố gắng thêm một chút nữa đi.” Cô không muốn nghe những lời đó. Cô muốn được nghe một câu: “Em ơi, anh sẽ đón em về.”
Hùng cảm nhận được sự căng thẳng trong không khí. Anh thấy Mai ít nói hẳn đi, ánh mắt cô lúc nào cũng buồn rười rượi. Anh hỏi cô, nhưng cô chỉ trả lời qua loa: “Em không sao.” Anh biết là cô đang nói dối, nhưng anh cũng không biết phải làm gì. Anh bận rộn với công việc, áp lực đè nặng lên vai, anh không thể nghỉ thêm nữa. Anh cảm thấy bất lực. Anh không thể ở bên cạnh vợ con, không thể bảo vệ họ. Anh chỉ có thể gọi điện, hỏi han, và cầu mong mọi thứ sẽ ổn.
Một buổi tối, Mai bế con đi dạo ngoài sân. An đã ngủ say. Mai ngồi xuống chiếc ghế đá, nhìn lên bầu trời đầy sao. Cô nhớ lại những ngày còn son rỗi. Cô và Hùng yêu nhau, cưới nhau, rồi sinh con. Cô đã từng nghĩ rằng cuộc sống hôn nhân sẽ thật hạnh phúc, thật ngọt ngào. Nhưng không, nó lại đầy rẫy những thử thách, những khó khăn. Và cô, một người phụ nữ trẻ, chưa có kinh nghiệm sống, đã không biết cách vượt qua.
Cô nhớ lại lời nói của bà Hạnh: “Phải phụ giúp gia đình.” Gợi ý cô làm nghề thủ công không chỉ là lời đề nghị kiếm thêm, mà còn là một cách để bà khẳng định vị thế của mình, muốn cô phải phục tùng, phải làm theo ý bà. Cô cảm thấy mình như một con chim bị cắt cánh, không còn tự do bay lượn, mà phải sống trong một chiếc lồng chật chội.
Đột nhiên, điện thoại của Mai đổ chuông. Là Hùng. Cô do dự một lúc rồi bắt máy. “Em nghe đây.” Giọng cô run run.
“Em sao thế, vợ? Giọng em buồn quá.” Hùng lo lắng. “Có chuyện gì à?”
Mai im lặng một lúc lâu. Cô hít một hơi thật sâu, rồi bắt đầu kể. Cô kể hết, không giấu giếm một điều gì. Cô kể về những lời trách móc của bà Hạnh, về việc bà không cho cô bật điều hòa, về việc bà soi mói cô thuê người thông tắc sữa. Và đỉnh điểm là câu chuyện bố mẹ cô xuống thăm. Cô kể lại lời từ chối thẳng thừng của bà Hạnh, lời gợi ý cô làm nghề thủ công, lời nói rằng “Mai nó về đây làm dâu thì phải ở lại phụ giúp gia đình.” Nước mắt cô cứ thế chảy dài.
Hùng nghe Mai nói, anh chết lặng. Anh không ngờ mọi chuyện lại căng thẳng đến thế. Anh đã quá vô tâm. Anh chỉ nghĩ rằng Mai đang ở cữ, được mẹ anh chăm sóc, sẽ rất tốt. Anh đã quá tin vào sự hiền hậu của mẹ mà quên đi những khúc mắc tinh tế trong mối quan hệ mẹ chồng nàng dâu. Anh cảm thấy một sự hối hận vô cùng to lớn.
“Anh xin lỗi, Mai. Anh đã không ở bên cạnh em. Anh đã không lắng nghe em.” Hùng nói, giọng anh nghẹn lại. “Anh sẽ về. Anh sẽ nói chuyện với mẹ.”
Sáng hôm sau, Hùng về. Anh không nói gì nhiều, chỉ âm thầm giúp Mai chăm sóc con, lo lắng cho cô. Bà Hạnh thấy Hùng về, bà vui lắm. Bà nghĩ rằng Hùng về để động viên Mai, để cô an phận ở lại. Nhưng bà đã lầm.
Sau bữa cơm trưa, Hùng ngồi nói chuyện với mẹ. Anh nói một cách nhẹ nhàng, nhưng vô cùng dứt khoát. “Mẹ ơi, con biết mẹ thương con dâu, thương cháu. Nhưng cách mẹ nói làm Mai tổn thương. Mai nó sinh mổ, yếu lắm, mẹ ạ. Nó không phải là người lười biếng. Nó cũng muốn làm việc, nhưng giờ nó phải chăm con, phải hồi phục sức khỏe. Con biết mẹ muốn giữ cháu lại, nhưng Mai nó cũng cần được về nhà ngoại, để được mẹ đẻ chăm sóc. Nó là con dâu, nhưng cũng là con gái, mẹ ơi.”
Bà Hạnh im lặng. Bà không ngờ Hùng lại nói những lời đó. Bà nhìn con trai, thấy ánh mắt anh đầy sự mệt mỏi và đau khổ. Bà nhận ra rằng, sự bảo thủ, cố chấp của bà đã làm con trai bà đau lòng. Bà không phải là người xấu, chỉ là bà quá quen với lối sống cũ, với cách nghĩ cũ. Bà chưa bao giờ đứng ở vị trí của Mai để hiểu, để cảm thông.
Bà quay sang nhìn Mai, thấy cô đang bế con, ánh mắt vẫn còn đỏ hoe. Bà thấy một nỗi đau xót dâng lên. Bà nhớ lại những ngày xưa, khi bà cũng là một người phụ nữ trẻ, vừa làm dâu vừa làm mẹ, cũng từng bị mẹ chồng soi mói, trách móc. Bà đã quên mất cảm giác ấy.
“Mẹ… mẹ xin lỗi con.” Bà Hạnh nói, giọng nói đầy sự hối lỗi. “Mẹ không cố ý. Mẹ chỉ muốn tốt cho con thôi. Nhưng mẹ đã sai. Con về ngoại đi. Về một thời gian cho khỏe người, rồi lại về đây với mẹ.”
Mai sững sờ. Cô không ngờ bà Hạnh lại nói những lời đó. Nước mắt cô lại trào ra, nhưng không phải là nước mắt của sự tủi thân, mà là của sự xúc động, của sự biết ơn. Hùng nắm lấy tay cô, siết chặt. Anh mỉm cười, một nụ cười đầy sự an ủi và yêu thương.
Sau đó, Mai về nhà ngoại một tháng. Hùng cũng tranh thủ nghỉ phép thêm để về cùng. Cô được bố mẹ chăm sóc, được ăn những món ăn ngon, được ngủ một giấc trọn vẹn. Cô cảm thấy khỏe hơn, tinh thần cũng phấn chấn hơn. Cô và bà Loan nói chuyện với nhau nhiều hơn, cô học được nhiều kinh nghiệm chăm con từ mẹ.
Một tháng sau, Mai quay lại nhà chồng. Lần này, không khí trong nhà đã khác. Bà Hạnh không còn soi mói, trách móc cô nữa. Bà chủ động hỏi han cô, nấu những món ăn mà cô thích. Bà thường xuyên bế cháu, chơi với cháu. Mai cũng mở lòng hơn, cô bắt đầu tâm sự với bà Hạnh, hỏi bà về những câu chuyện của Hùng khi còn bé. Họ đã tìm thấy một sợi dây kết nối vô hình, đó là tình yêu thương dành cho An và Hùng.
Mai nhận ra, những khó khăn vừa qua không phải là dấu chấm hết, mà là một thử thách để cô và Hùng, và cả gia đình chồng, học được cách yêu thương, thấu hiểu nhau. Cô đã học được cách nói lên tiếng nói của mình, đã học được cách chấp nhận những khác biệt. Và Hùng, chồng cô, đã chứng tỏ anh là một người chồng, một người cha, một người con tuyệt vời, luôn đứng về phía cô, bảo vệ cô.
Một buổi tối, Mai và Hùng ngồi bên nhau, nhìn con ngủ. Mai khẽ nói: “Anh này, em đã từng nghĩ sẽ bỏ đi. Em đã từng nghĩ mình sẽ không thể nào vượt qua được.”
Hùng ôm cô vào lòng. “Anh xin lỗi. Anh đã để em phải chịu khổ một mình. Nhưng giờ thì không còn như thế nữa. Chúng ta sẽ cùng nhau vượt qua tất cả. Chúng ta là một gia đình.”
Mai mỉm cười, tựa đầu vào vai Hùng. Cô nhìn ra cửa sổ, thấy ánh trăng đêm nay thật tròn vành, sáng rực. Ánh trăng ấy như một lời hứa, một sự khởi đầu mới cho gia đình nhỏ của họ. Cô đã tìm thấy sự bình yên, không phải bằng cách rời đi, mà bằng cách ở lại và đối diện với những khó khăn. Cô đã tìm thấy một mái nhà, nơi cô không chỉ là con dâu, mà còn là một thành viên thực sự của gia đình.